Granice Rimskog carstva

Granice Rimskog carstva

Svjetska baština
Lokacija	Velika Britanija, Sjeverna Irska, Njemačka, Austrija, Slovačka
Kriterij	ii, iii, iv
Referenca	786
Uvrštenje	1987. (11. sjednica)
Proširenja	2005. Gornjonjemački-retijski limes u Njemačkoj i Antonionov zid u Velikoj Britaniji - 2021. Donjonjemački limes - 2021. Dunavski limes (zapadni dio)

Granice Rimskog carstva (Limes), predstavlja graničnu liniju Rimskog carstva, koje je po svom teritorijalnom opsegu, bilo jedno od najvećih carstava koje je istorija poznavala. Svijet Mediterana i okolnih područja, bio je zaštićen mrežom granica, koje su se u 2. vijeku nove ere protezale u dužini preko 5.000 km, od atlantske obale sjeverne Britanije, preko Evrope do Crnog mora, a odatle do Crvenog mora i preko sjeverne Afrike do atlantske obale. Ostaci Limesa danas se sastoje od ostataka izgrađenih zidina, jarkova, utvrda, tvrđava, karaula i civilnih naselja. Određeni elementi linije su otkopani, neki rekonstruisani, a neki uništeni.^[1]

Ideja o limesu javila se u vreme Cezarovog naslednika Oktavijana Avgusta. Ekspanzionistička politika Rima u doba Republike, dakle do dinastije Julijevaca-Klaudijevaca i 1. veka n.e., djelovala je po principu koji su tokom istorije preuzele druge velike sile. Najčešće na poziv nekog plemena koje je u sporu sa drugim, ili kao odgovor na nečiji pljačkaški upad, Rim je odgovarao "mirovnom misijom" nakon koje bi bio bogatiji za novu teritoriju i značajne resurse.

Razvijen je sistem šanaca i zemljanih nasipa, pa i prvih palisadnih zidova. Iza te vodene prepreke nalazile su se vojne tvrđave, kule, bedemi i vojnici – dovoljno da obeshrabri skoro svaku varvarsku vojsku u pokušaju da opljačkaju bogate rimske zemlje. Slijedio je konačni razvoj i povezivanje sistema limesa, sve dok limes nije postao jedna monolitna celina na granici carstva.

Veliki gradski centri sa kastrumima legija povezivani su mrežom puteva. To je bio prioritet, kako bi se vojska što brže transportovala tamo gde je potrebna. Logori legija više nisu bili jednostavne palisade i nasipi, već kompleksne tvrđave od kamena sa dve linije komunikacije unutar njih i kulama na uglovima i bedemima. Po pravilu, te puteve i tvrđave gradile su legije na limesu.^[2]

Limes je imao ekonomski i kulturološki utjecaj na sve aspekte provincijskoga života Rimskoga Carstva. Veterani, trgovci i obrtnici nastanjivali su se u naseljima blizu pograničnih legijskih utvrđenjea ili kastela u kojima su boravili pripadnici pomoćnih jedinica rimske vojske.^[3]

1. ^ "Granice Rimskog carstva". whc.unesco.org. Pristupljeno 9. 10. 2021.
2. ^ "Granica koja je spojila ljude". www.vreme.com. Pristupljeno 9. 10. 2021.
3. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom uhrčak